Luật Căn cước năm 2023 được Quốc hội khóa XV thông qua đã đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ liên quan đến ứng dụng Cơ sở dữ liệu dân cư, phát huy giá trị, tiện ích thẻ Căn cước công dân, phục vụ phát triển ứng dụng về dân cư, định danh điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Với nhiều quy định cụ thể về căn cước, định danh điện tử… giúp hoàn thiện pháp luật, đáp ứng thực tiễn về quản lý dân cư, cải cách hành chính, đảm bảo quyền con người, quyền công dân, hướng tới Chính phủ số, nền kinh tế số, xã hội số phục vụ tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp.

Từ ngày 01/7/2024, Luật Căn cước 2023 chính thức sẽ có hiệu lực thi hành. Theo đó mẫu thẻ căn cước mới sẽ được áp dụng để thay thế cho chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân (bao gồm thẻ đã gắn chíp và chưa gắn chíp).

Theo quy định về độ tuổi cấp đổi thẻ căn cước thì công dân Việt Nam đã được cấp thẻ căn cước phải thực hiện thủ tục cấp đổi thẻ căn cước khi đủ 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi.

Như vậy, những người sinh năm 2010, 1999, 1984 và 1964 sẽ là những năm sinh phải đổi sang thẻ căn cước mới từ ngày 1/7/2024.

Tuy nhiên nếu những năm sinh trên đang sử dụng chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân thuộc những trường sau đây thì vẫn có thể tiếp tục sử dụng sau ngày 01/7/2024:

- Trường hợp những người đã được thẻ căn cước công dân trước ngày 01/7/2024 thì vẫn có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được in trên thẻ, trừ trường hợp thẻ căn cước công dân, chứng minh nhân dân hết hạn sử dụng từ ngày 15/01/2024 đến trước ngày 30/6/2024 thì tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 30/6/2024.

 Nếu những người sinh năm 2010, 1999, 1984 và 1964 có nhu cầu cấp đổi sang thẻ căn cước mới theo Luật Căn cước 2023 thì có thể thực hiện thủ tục cấp đổi.

- Trường hợp những người đang sử chứng minh nhân dân còn hạn sử dụng đến sau ngày 31/12/2024 thì có giá trị sử dụng đến hết ngày 31/12/2024.

* Những trường hợp nào phải đổi thẻ căn cước từ ngày 01/7/2024

Theo quy định tại Luật Căn cước, kể từ 1/7/2024, cơ quan chức năng sẽ bắt đầu cấp thẻ căn cước, mẫu thẻ CCCD gắn chíp sẽ dừng sản xuất. Một số trường hợp bắt buộc phải đổi sang thẻ căn cước, gồm:

 Công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên, phải thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước.

Thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chíp hết hạn sau ngày 1/7/2024 (thời hạn in trên mặt trước, góc dưới cùng bên trái của thẻ) thì phải đổi sang thẻ căn cước.

Chứng minh nhân dân (CMND) còn hạn sử dụng đến sau ngày 31/12/2024 thì có giá trị sử dụng đến hết ngày 31/12/2024. Các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ CMND, CCCD được giữ nguyên giá trị sử dụng. Tuy nhiên, sau thời điểm này, người dân bắt buộc phải đổi sang thẻ căn cước.

Đồng thời, thẻ CCCD, CMND hết hạn sử dụng từ ngày 15/01/2024 đến trước ngày 30/6/2024 thì tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 30/6/2024.

Ngoài ra, người dân có thể làm thủ tục cấp thẻ căn cước (theo nhu cầu) trong một số trường hợp sau:

Công dân Việt Nam dưới 14 tuổi, thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước lần đầu, thông qua người đại diện. Đây là quy định mới tại Luật Căn cước so với Luật CCCD, nhằm mở rộng đối tượng được cấp thẻ căn cước.

Công dân đã có thẻ CCCD gắn chíp nhưng muốn đổi sang thẻ căn cước.

Công dân có thay đổi thông tin về nhân thân, thông tin trên thẻ căn cước thay đổi do sắp xếp đơn vị hành chính, khi số định danh cá nhân được xác lập lại…

Luật Căn cước cũng quy định, các trường hợp cấp lại thẻ căn cước bao gồm: Bị mất thẻ căn cước hoặc thẻ căn cước bị hư hỏng không sử dụng được; được trở lại quốc tịch Việt Nam theo quy định của pháp luật về quốc tịch Việt Nam.

Đối với những trường hợp không đi đổi sang thẻ Căn cước trong trường hợp phải đổi lại, cấp lại tức là không thực hiện đúng quy định về cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ Căn cước được quy định tại điểm b khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ. Theo đó, hành vi này sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đến 500.000 đồng. 

Do đó, để không bị phạt thì khi thuộc trường hợp phải đổi thì công dân cần đi thực hiện ngay thủ tục cấp đổi thẻ Căn cước./.

Ban biên tập